02.06.2022

Η περιπέτεια της Κ.Σ. με την ψυχογενή ανορεξία και όσα θα έλεγε σήμερα στον έφηβο εαυτό της

Μαρία Ροδίτη

Σήμερα, 2 Ιουνίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής και η Κ.Σ. μιλά στο TeenQueen για τη δική της περιπέτεια με την ψυχογενή ανορεξία στην εφηβεία της.

Oι διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι ένα ζήτημα που απασχολεί την κοινωνία μας έντονα τα τελευταία χρόνια. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι- κυρίως έφηβα κορίτσια- έρχονται αντιμέτωποι με διαταραχές, όπως η ψυχογενής ανορεξία, και δεν είναι λίγες οι φορές που φτάνει να κινδυνεύει σοβαρά η ζωή τους. Καθόλου τυχαίο δεν είναι, βέβαια, αυτό.

Όταν όλη η κοινωνία και κυρίως τα media αποθεώνουν κορίτσια με αναλογίες μοντέλου και όταν όπου κι αν γυρίσεις να κοιτάξεις βλέπεις τίτλους του τύπου «πώς θα χάσεις 5-7 κιλά τον μήνα», δεν είναι κι εντελώς παράλογο να επηρεαστείς. Και η επιρροή σε αυτό το σημείο σημαίνει να τρως ελάχιστα ή και καθόλου μέσα στη μέρα, να κοιτάζεσαι διαρκώς στον καθρέφτη και να βρίσκεις ατέλειες και παραπανίσια κιλά, ενώ στην ουσία δεν υπάρχουν. Να κατακρίνεις την εικόνα σου, να μην αγαπάς τον εαυτό σου και να μην τον αποδέχεσαι.

Συγκλονίζει η Taylor Swift: Η αποκάλυψη για τη διατροφική διαταραχή και την ψυχολογική της κατάσταση

Η Κ.Σ. είναι μια γυναίκα που ήρθε αντιμέτωπη με όλα αυτά στην εφηβεία της και συγκεκριμένα σε ηλικία 16 ετών όταν και άρχισε να της «χτυπά» την πόρτα η ψυχογενής ανορεξία. Απευθυνόμενη, λοιπόν, στο Κέντρο Ημέρας ΑΝΑΣΑ- που παρέχει δωρεάν, υπηρεσίες διάγνωσης, θεραπείας και συμβουλευτικής υποστήριξης των πασχόντων και των οικογενειών τους- κατάφερε να βρει φως στο τούνελ και να βγει κερδισμένη από τη «μάχη» της με τις διαταραχές πρόσληψης τροφής. Η Κ.Σ. μιλά στο TeenQueen για όλα όσα βίωσε με την ψυχογενή ανορεξία και αποκαλύπτει πως αν γυρνούσε τον χρόνο πίσω θα ήθελε να σέβεται και να αγαπά περισσότερο τον εαυτό της.

Σε ποια ηλικία ξεκίνησε η διαταραχή πρόσληψη τροφής και τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στην ψυχογενή ανορεξία;

Στην ηλικία των 16 περίπου. Έκανα τότε πρωταθλητισμό στην κολύμβηση, όπου κάθε χιλιοστό του δευτερολέπτου μετράει. Ξεκίνησε εν είδει υγιεινής διατροφής παρότι ήδη ακολουθούσα μια πολύ προσεγμένη και ισορροπημένη διατροφή. Η φιλοδοξία μου να βελτιώσω την απόδοση και τους χρόνους μου μέσα στο νερό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι εκ των πραγμάτων όλη την ημέρα κυκλοφορούσα με μαγιώ -και άρα υπήρχε μία μεγαλύτερη ευαισθησία ως προς την εικόνα σώματος- με οδήγησαν σταδιακά στον περιορισμό συγκεκριμένων ομάδων τροφίμων και εν συνεχεία συστατικών, κυρίως λιπαρών και υδατανθράκων, ώστε να επιτύχω την επιθυμητή γράμμωση. Βέβαια, εκ των υστέρων, μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι τα παραπάνω ήταν η αφορμή γιατί η αιτία κρύβεται στην ψυχοσύνθεση του ατόμου, στο περιβάλλον και στις σχέσεις με τους γύρω και κυρίως με τους γονείς.

Εκείνη την περίοδο τι περιλάμβανε η καθημερινή διατροφή σας; Φτάσατε στο σημείο να μην τρώτε και τίποτα κατά τη διάρκεια της ημέρας;

Εκ των πραγμάτων ως αθλήτρια δεν μπορούσα να μην τρώω τίποτα. Αυτά όμως που έτρωγα ήταν εξαιρετικά περιορισμένα, σε ποσότητα αλλά και σε συστατικά. Απέφευγα οτιδήποτε λιπαρό από λάδι και βούτυρο μέχρι τυριά και γαλακτοκομικά, όπως και τους υδατάνθρακες. Τρεφόμουν κυρίως με καθαρή πρωτεΐνη, πράσινα λαχανικά και λίγα φρούτα. Εννοείται ότι μου «απαγόρευα» να καταναλώνω τηγανητά, επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως μπισκότα, παγωτά, chips κλπ. καθώς και ψωμί, ξηρούς καρπούς και τρόφιμα υψηλής θερμιδικής αξίας.

Ποια ήταν η στάση του στενού οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντός σας απέναντι στο πρόβλημά σας; Ήταν στο πλευρό σας;

Στην αρχή δεν είναι αντιληπτή ως συμπεριφορά καθότι το άτομο που νοσεί είναι εξαιρετικά ευφυές ως προς τους τρόπους και τις δικαιολογίες που χρησιμοποιεί για να καλύψει τις συνήθειές του. Άλλωστε, ποιος γονιός δεν επιθυμεί το παιδί του να επιλέγει να τρέφεται υγιεινά και να ζητάει από μόνο του λαχανικά και φρούτα;! Σταδιακά βεβαίως, η αλλαγή συμπεριφοράς, η επιθυμία του ατόμου να τρώει μόνο του και να κρύβει πράγματα χρησιμοποιώντας δικαιολογίες, οι εξάρσεις και φυσικά η απώλεια βάρους θορυβούν και προβληματίζουν τον περίγυρο, στην προκειμένη τους γονείς μου πρώτα. Αρχικά με συζήτηση και αρκετές φορές με πίεση, φωνές και επικριτικά σχόλια προσπάθησαν να με πείσουν για το πρόβλημα που εντόπιζαν, ωστόσο η ένταση έφερνε πάντα ένταση. Αναζήτησαν ιατρική βοήθεια σε εξειδικευμένους επαγγελματίες ψυχικής υγείας και προσπάθησαν ακολουθώντας τις συμβουλές αυτών να με υποστηρίξουν. Η προσέγγιση αυτή φάνηκε να είναι πιο στοχευμένη και κατ’ επέκταση πιο αποτελεσματική. Την ίδια στιγμή, χωρίς ποτέ να έχω συζητήσει τίποτα με τους φίλους μου και χωρίς να ξέρω αν είχαν αντιληφθεί κάτι -αν και εκ των υστέρων το βρίσκω παράλογο να μην είχαν- η παρέα μου ήταν πάντα δίπλα μου σαν να μη συνέβαινε κάτι, χωρίς σχόλια για την εμφάνιση ή τα κιλά μου.

Πόσο καιρό σας πήρε να αποδεχθείτε το πρόβλημά σας και τι έγινε από εκεί και έπειτα; Υπήρξε κάποιο συμβάν που σας έκανε να συνειδητοποιήσετε ότι πρέπει οπωσδήποτε να αντιμετωπιστεί η διαταραχή πρόσληψη τροφής και δεν πάει άλλο;

Πολύ! Δεν έγινε άμεσα αντιληπτό, γιατί ήταν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μου, αλλά ευτυχώς όχι της προσωπικότητάς μου. Γίνεται κατά κάποιον τρόπο ένα είδος comfort zone μέσα στο οποίο αισθάνεσαι ασφαλής γιατί ξέρεις ότι έχεις τον έλεγχο. Βέβαια, πρόκειται για ψευδαίσθηση γιατί στην πραγματικότητα τον έλεγχο τον έχει η διαταραχή, η οποία ορίζει πλέον την κάθε σου ημέρα και σκέψη. Προφανώς αυτό κουράζει και το υγιές κομμάτι της προσωπικότητάς σου, το αντιλαμβάνεται. Μπορεί να μην το βλέπει στον καθρέφτη ή να μην αισθάνεται την εξάντληση που η στέρηση τροφής προκαλεί, όμως καταλαβαίνει υποσυνείδητα ότι κάτι δεν πάει καλά. Και κάποια στιγμή έρχεται η παραδοχή, αρκεί να μην είναι πλέον πολύ αργά. Τότε αντιλαμβάνεσαι ότι είσαι εγκλωβισμένη, ότι «έχεις πιάσει πάτο» και ότι πλέον δεν απολαμβάνεις ούτε τα απλά γιατί το μυαλό σου κάνει διαρκώς μαθηματικές πράξεις υπολογίζοντας θερμίδες, καύσεις κλπ. Κάποιο συγκεκριμένο συμβάν, λοιπόν, δεν υπήρξε. Μία συνέντευξη, ωστόσο, ενός ανθρώπου που είχε περάσει κάτι ανάλογο είναι αυτή που μου έδωσε την απαραίτητη ώθηση να αναζητήσω βοήθεια και να πιστέψω ότι υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ. Και υπάρχει πράγματι!

Πώς αντιμετωπίσατε τη διαταραχή πρόσληψης τροφής; Ποιες ήταν οι δυσκολίες;

Είναι μια αρκετά επώδυνη, πρώτα ψυχικά και μετά σωματικά, διαδικασία. Είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας, συνειδητοποίησης και συμφιλίωσης με τον εαυτό σου, με το μυαλό σου, με την ψυχή σου, με το σώμα σου, με τα «θέλω» σου. Στη διαδρομή υπάρχουν πολλά σκαμπανεβάσματα και πισωγυρίσματα. Πέφτεις, σηκώνεσαι, ξαναπέφτεις, ξανασηκώνεσαι κι αυτό μπορεί να συμβεί πολλές φορές. Είναι δύσκολο συνειδητά να επιλέξεις να αφήσεις το comfort zone σου, ειδικά όταν ζεις μέσα σε αυτό για καιρό ή για χρόνια, όπως εξίσου δύσκολο είναι και το να βρίσκεις διαρκώς τη δύναμη να σηκώνεσαι και να το ξανακάνεις όλο από την αρχή. Η εξωτερική βοήθεια, το φιλικό και το οικογενειακό περιβάλλον και οποιαδήποτε άλλη υποστήριξη μπορείς να έχεις δεν είναι απλά πολύτιμη αλλά απαραίτητη όμως η πηγή της δύναμης είναι μέσα σου και μόνο εσύ ο ίδιος μπορείς να την ανακαλύψεις και να αντλήσεις από αυτήν. Αρκεί να εμπιστευτείς τον εαυτό και το σώμα σου.

Τι θα συμβουλεύατε σήμερα τον έφηβο εαυτό σας;

Να είναι λιγότερο σκληρός προς τον ίδιο, λιγότερο αμείλικτος με τα λάθη του. Να απολαμβάνει τη ζωή και να τη ζει με λιγότερα «πρέπει» και λιγότερο «έλεγχο». Να αποδέχεται τη ροή των πραγμάτων και να μην προσπαθεί διαρκώς να την αλλάξει. Να κυνηγάει με επιμονή και πάθος τα όνειρά του αλλά να μην εγκλωβίζεται σε αυτά. Να είναι περισσότερο δοτικός και τρυφερός προς τον ίδιο και όχι μόνο προς τους άλλους. Να του κάνει τα χατίρια, να του επιτρέπει τις ατασθαλίες, να τον επαινεί. Να τον ακούει και να σέβεται τα όρια και τα «θέλω» του αντί για αυτά των γύρω του. Να τον προστατεύει περισσότερο και να του αποδίδει την αξία που του πρέπει. Να του αναγνωρίζει πόσο πολύτιμος είναι!